Realizacja drogowych projektów Funduszu Spójności
Rolę Instytucji Pośredniczącej w zarządzaniu (IPZ ) dla transportowej części Funduszu Spójności ( w tym dawnego funduszu ISPA z lat 2000-2003 ) pełni Ministerstwo Transportu Należy
cena projektów ,przekazywanie aplikacji do Instytucji Zarządzającej –Ministerstwa Rozwoju Regionalnego ,kontrolę zamówień publicznych dla zaakceptowanych projektów (ex-ante ),monitoring i kontrolę a także weryfikacja wniosków płatności zaliczkowe ,pośrednie czy końcowe. Podmiotami odpowiedzialnymi za realizację (POZR )w przypadku FS są PKP PLK i GDDKiA.
Na koniec lipca 2005 roku Ministerstwo transportu obsługuje w omówionym zakresie 34 projekty zatwierdzone w latach 2000-2005 ,w ramach których podpisano do końca lipca 114 kontraktów. W ramach Funduszu Spójności na łączną kwotę 2091 mln EUR na drogi na realizację celu- zwiększenie spójności sieci dróg w układzie krajowym i europejskim przeznaczono na budowę i modernizację autostrad i dróg ekspresowych 1195 mln EUR .( 57 %).Na liniach kolejowych w osiągnięciu celu –zwiększenie prędkości kursowania pociągów i dostosowania do systemów przewozów multimodalnych na modernizację międzynarodowych połączeń kolejowych przeznaczono 896 mln EUR (tj.43 % ) .
W roku 2006 do 31 lipca zawarto 24 kontrakty w ramach projektów FS na łączną kwotę 309 mln EUR w tym 10 kontraktów kolejowych na kwotę 132,4 mln EUR i 11 kontraktów drogowych na kwotę 163,7 mln EUR i 3 projekty pomocy technicznej realizowanych przez Ministerstwo Transportu na kwotę 13 507,53 mln EUR.W procedurze zamówień publicznych znajduje się 18 projektów – 12 w sektorze drogowym i 6 w kolejowym. Jednocześnie MT przekazało do Ministerstwa Rozwoju Regionalnego wnioski o modyfikacje dla 15 projektów ISPA-FS w tym 10 z propozycja zmiany alokacji FS.
Na podstawie zgłoszonych wniosków o płatności Komisja Europejska przekazała Polsce środki FS licząc narastająco od początku realizacji projektów ISPA-FS w kwocie 815,078 mln EUR. Na rachunki beneficjentów PKP PLK i GDDKiA przekazano ramach FS 814,941 mln EUR. Dla GDDKIA przekazano 611,137 mln EUR ,dla PLK 203,237 mln EUR.W zakresie pomocy technicznej realizowanej w Ministerstwie Transportu wydano 0,704 mln EUR.W tym roku od 1 stycznia do 31 lipca przekazano na rachunki beneficjentów środki FS w wysokości 314,159 mln EUR w tym dla sektora drogowego – 286,722 mln EUR i dla kolejowego 27,437 mln EUR. Na cały rok 2006 zaplanowano przekazanie do Komisji Europejskiej wniosków o płatność na kwotę 370,110 mln EUR w podziale na drogi-253,660 mln EUR i kolej 116,449 mln EUR.
Komisja Europejska z wniosków przekazanych w latach 2004-2005 nie wydała decyzji o dofinansowaniu 2 projektów w tym jeden drogowy – S 3-budowa drogi ekspresowej S 3 ,odcinek Szczecin-Gorzów Wielkopolski. Proponowana wartość grantu 336, 6 mln EUR. Pierwsza wersja wniosku przekazana do KE w 2004 roku nie uzyskała decyzji KE ze względu na niedostateczny stopień przygotowania projektu. Kolejna wersja przygotowana w Ministerstwie Transportu została przekazana do MRR.
W celu wykorzystania dostępnej kwoty alokacji na lata 2004-2006 zgłoszono bądź planuje się zgłoszenie pięciu nowych projektów w tym trzy drogowe:
• Budowa autostrady A1 ,odc. Bełk- Gorzyczki ,354 mln EUR ,wniosek przekazany do MRR
• Wsparcie GDDKiA w procesie przygotowania projektów współfinansowanych z funduszy europejskich w perspektywie finansowej 2007-2013 ,15 mln EUR, wniosek przekazany KE w dniu 25 lipca 2006 r.
• Przebudowa drogi krajowej nr 4 ,odc. Machowa – Łańcut ,84,1 mln EUR
Projekty dla których nie zostaną wydane decyzje o współfinansowanie w 2006 roku będą się ubiegać o środki w nowej perspektywie finansowej 2007 – 2013.
Do najważniejszych problemów związanych z przygotowaniem i realizacją projektów Funduszu Spójności w zakresie transportu zalicza się :
• Procedury dotyczące ocen oddziaływania na środowisko. Komisja Europejska wymaga przedstawienia dowodów na przeprowadzenie oceny oddziaływania na środowisko, konsultacji społecznych ,decyzji lokalizacyjnych ,decyzji środowiskowych , pozwoleń na budowę. Problemy te ze szczególna siłą ujawniły się po wejściu w życie nowej ustawy Prawo Ochrony Środowiska i wdrożeniu programu Natura 2000.Problem ten dotyczy już czterech projektów drogowych – budowa drogi ekspresowej S 8 ,odc. Radzymin – Wyszków ,budowa autostrady A 1 ,odc. Sośnica – Gorzyczki ,etap I ,budowa autostrady A 4 ,odc. Zgorzelec – Krzyżowa ,przebudowa dk nr 2 ,odc. Siedlce Terespol ,
• Brak możliwości wypłacania zaliczek ze środków budżetowych wykonawcom projektów FS gdzie zwłaszcza przy kontraktach ryczałtowych na usługi wykonawca nie może wystawiać faktur do czasu zakończenia prac .
• Przekroczenia budżetu projektów ofertach składanych w przetargach co jest konsekwencja unieważniania postępowań ,rezygnacji z części zakresu rzeczowego projektu czy też zwiększenia nakładów krajowych.
• Procedury prawa zamówień publicznych tym głownie związane z procesem odwoławczym oraz kontrola ex-ante
• Problemy związane z potencjałem wykonawców , ich płynnością finansowa ,upadłość wykonawców i podwykonawców ,deficyt wykwalifikowanych kadr ,opóźnienia w realizacji kontraktów. Tego typu problemy występują na projektach :modernizacja drogi ekspresowej Bielsko Biała – Skoczów-Cieszyn ,wzmocnienie drogi nr 7 ,odc. Gdańsk – Jazowa
Nazwa Dane finansowe o projekcie
w sektorze transportu
Lp. Projekt
(numer i nazwa) Podmiot odpowiedzialny za realizację Koszt całkowity inwestycji (EURO) Koszt całkowity kwalifikowany (EURO) Całkowita kwota dofinansowania Fundusz Spójności (EURO) Fundusz Spójności (%)
(6/5)
Projekty zatwierdzone w 2000 r.
1 Budowa autostrady A4, odc. Kleszczów - Sośnica Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 108 910 000 100 500 000 75 375 000 75 %
2 Wzmocnienie drogi nr 50 (dawna 717), odc. Sochaczew - Grójec Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 35 896 000 32 761 000 24 570 750 75 %
3 Wzmocnienie drogi nr 7, odc. Gdańsk - Jazowa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 84 538 000 82 832 000 62 124 000 75 %
4 Wzmocnienie drogi nr 4, odc. Kraków - Tarnów Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 63 322 076 62 233 000 46 674 750 75 %
5 Wstępne Studium Warszawskiego Węzła Transportowego Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 940 000 940 000 705 000 75 %
SUMA transport 2000 r. 293 606 076 279 266 000 209 449 500
Projekty zatwierdzone w 2001 r.
1 Budowa drogi ekspresowej S-1, odc. Bielsko Biała – Skoczów - Cieszyn Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 158 867 000 138 185 000 103 638 750 75 %
2 Odbudowa autostrady A4, odc. Krzywa - Wrocław Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 272 000 000 252 700 000 189 525 000 75 %
SUMA transport 2001 r. 430 867 000 390 885 000 293 163 750
Projekty zatwierdzone w 2002 r.
1 Modernizacja drogi krajowej nr 50, odcinek Grójec – Mińsk Maz. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 82 600 000 74 411 000 55 808 250 75 %
2 Przygotowanie projektu autostrady A4, odcinek Zgorzelec - Krzyżowa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 6 625 000 6 625 000 4 968 750 75 %
3 Przygotowanie projektu autostrady A2, odcinek Stryków - Konotopa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 700 000 700 000 525 000 75 %
SUMA transport 2002 r. 89 925 000 81 736 000 61 302 000
Projekty zatwierdzone w 2003 r.
1 Budowa drugiej jezdni drogi krajowej nr 18, odcinek Olszyna Golnice Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 120 925 000 118 000 000 88 500 000 75 %
2 Budowa autostrady A2, odcinek Konin – Stryków (Łódź), sekcja Emilia – Stryków II Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 61 140 832 54 785 832 41 089 374 75 %
3 Wsparcie procesu przygotowania i realizacji projektów finansowych w ramach FS w sektorze transp. drog. Ministerstwo Transportu 5 200 000 5 200 000 3 900 000 75 %
SUMA transport 2003 r. 187 265 832 177 985 832 133 489 374
Projekty zatwierdzone w 2004 r.
1 Budowa autostrady A-2, odcinek: Konin - Emilia Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 403 000 000 380 600 000 312 092 000 82 %
2 Budowa drogi ekspresowej S-8, odcinek: Radzymin – Wyszków wraz z obwodnicą Wyszkowa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 172 845 000 168 913 000 140 197 790 83 %
3 Budowa autostrady A-1, odcinek: Sośnica – Gorzyczki, etap I Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 242 718 000 233 498 150 193 803 465 83 %
4 Budowa autostrady A-4, odcinek: Zgorzelec - Krzyżowa Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 317 567 000 307 367 000 252 040 940 82 %
5 Przebudowa drogi krajowej nr 2, odcinek: Siedlce - Terespol Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad 75 966 660 74 805 700 62 088 731 83 %
6 Pomoc techniczna dla sektora transportu Ministerstwo Transportu 4 000 000 4 000 000 3 400 000 85 %
SUMA transport 2004 r. 1 216 096 660 1 169 183 850 963 622 926
SUMA Transport 2000 - 2005 2 217 760 568 2 099 056 682 1 661 027 550
Omówił Janusz Piechociński ZDG TOR
janusz@piechocinski.pl
