Fajny artykuł z The Times (przetłumaczony i opublikowany po polsku w serwisie racjonalista.pl), Matta Ridley'a* o (m.in) niespełnianiu się czarnych przepowiedni o zgubnym wpływie cywilizacji na pogodę.
Link do oryginału: http://www.thetimes.co.uk/tto/opinion/c ... 906096.ece
Link do tłumaczenia: http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,9396
Silne wiatry, które dzisiaj uderzają w Wielką Brytanię, wyrządzają mniej szkód niż w minionych stuleciach.
Jeśli czytasz to, przygotowany na najgorsze, nie będzie wielką pociecha informacja, że rok 2013 jest niezwykle spokojny pod względem wielkich burz. Po raz pierwszy od 45 lat żaden huragan powyżej kategorii 1 nie uderzył w ląd z Atlantyku (do dzisiaj) i tylko dwa tej kategorii uderzyły w USA, obalając oficjalne prognozy amerykańskiego rządu o sześciu do dziewięciu huraganach na Atlantyku, z których trzy do pięciu miały być olbrzymie. Nawet jeśli ostatni miesiąc sezonu huraganów będzie zły, to i tak był to spokojny rok.
Nie tylko Atlantyk jest spokojny. Globalnie „zakumulowana energia cyklonu" wszystkich wielkich nawałnic tropikalnych — znanych jako huragany, cyklony i tajfuny, zależnie od oceanu — wydaje się zmierzać do jednego z najniższych notowań (choć pozostają jeszcze dwa miesiące).
Oczywiście, nie można przypisywać zbyt wiele wydarzeniom jednego roku. Niemniej apokaliptyczne prognozy coraz gorszych wichur, jakie czyniono w 2005 r. po tym jak huragan Katrina niemal całkowicie zniszczył New Orlean, wydają się bardzo nietrafne. Nie było żadnego trendu w górę ani w dół w częstotliwości i sile wichur od lat 1960., kiedy satelity zaczęły mierzyć te zjawiska.
Sposób, w jaki informacja o silnych wichurach transmitowana jest do naszych mieszkań, daje prawdopodobnie inne wrażenie. Na ogół mówi się w mediach znacznie więcej o okresie bezpośrednio poprzedzającym wichurę niż o usuwaniu szkód potem, pozostawiając fałszywe wrażenie niedającego się naprawić zniszczenia. Ważniejszym wnioskiem, jaki można wyciągnąć z wydarzeń pogodowych w naszych czasach jest, że dajemy sobie coraz lepiej radę, niezależnie od tego, co przygotuje nam pogoda: cywilizacja staje się coraz bardziej odporna na katastrofy naturalne.
Oczywiście, koszty finansowe wichur ciągle rosną, o czym ciągle przypominają nam ubezpieczyciele. To samo jednak robi wartość gospodarki — na wybrzeżach jest więcej budynków, które są więcej warte i w pełni ubezpieczone. Trend roszczeń ubezpieczeniowych nie mówi niczego o samej pogodzie. W rzeczywistości, jak profesor Roger Pielke z University of Colorado at Boulder, powiedział w zeszłym roku Kongresowi, globalne straty ubezpieczeniowe jako proporcja PKB nie wzrosły od 1960 r.
Mimo wszystkich zniszczeń, jakie dzisiejsza wichura St. Jude może spowodować w transporcie i nieruchomościach w Wielkiej Brytanii, a nawet jeśli spowoduje tragiczne wypadki śmiertelne, efekt niewątpliwie będzie mniejszy niż byłby w przeszłości. W każdym innym stuleciu wichura taka jak dzisiejsza zabiłaby więcej ludzi, zatopiła więcej statków, zniszczyła więcej plonów i pozostawiła więcej ludzi bez domów niż zrobi to dzisiaj.
Na przykład, w listopadzie 1703 r. wielka wichura zniszczyła latarnię morską Eddystone, zatopiła 1500 marynarzy Floty Królewskiej z 13 okrętów wojennych, zabiła 400 ludzi w Somerset Levels, spiętrzyła 700 statków w Pool of London, zerwała ołów z dachu Westminster Abbey, zabiła biskupa Bath and Wells w jego łóżku, na które spadł komin, i pozostawiła miasta na południowym wybrzeżu wyglądające „jakby splądrował je wróg i zostały najbardziej żałośnie porozbijane w kawałki", jak napisał Daniel Defoe. Zima tego roku musiała być bardzo ponura dla wielu biednych ludzi.
Dzięki prognozom, ostrzeżeniom, lepszym materiałom budowlanym i służbom ratowniczym mamy dzisiaj większe szanse na przeżycie. Na przykład już w zeszłym tygodniu Biuro Meteorologiczne mówiło nam z grubsza, gdzie uderzy dzisiejsza wichura, zanim jeszcze w ogóle powstała na zachodnim Atlantyku. Nie było to możliwe w 1703 r.; w rzeczywistości nie było to łatwe w 1987 r., jak może zaświadczyć Michael Fish.
Poskładanie z powrotem społeczeństwa i infrastruktury po katastrofie pogodowej także jest dzisiaj znacznie szybsze niż było 300 lat temu. Praktycznie rzecz biorąc nie ma niczego, co może wyrządzić wichura, a czego nie da się zlikwidować przy pomocy buldożerów i budowniczych. Nie zawsze jest to prawdą dla wulkanów i trzęsień ziemi.
Gwałtowny cyklon, który uderzył we wschodnie Indie w tym miesiącu, zabił tylko 17 osób, bo był dobrze prognozowany i z jego drogi ewakuowano 800 tysięcy ludzi, co stoi w ostrym kontraście do 10 tysięcy zabitych przez cyklon w tym samym regionie 14 lat temu. Fakt, że tym razem Indie mogły wydać ostrzeżenia i przeprowadzić plan ewakuacyjny, jest w dużej mierze funkcją wzrostu ekonomicznego przez te lata i ewolucji technologii: niemal miliard Hindusów używa dzisiaj telefonów komórkowych w porównaniu z niemal zerowym użyciem w 1999 r.
Globalna liczba zgonów w wyniku nawałnic tropikalnych (cyklonów, tajfunów i huraganów) była o 55 procent niższa w latach 2000. niż była w latach 1960. Wiele z tej zmiany spowodowała technologia, ale wolność także pomaga. W 2007 r. Huragan Dean, zaliczony do kategorii 5, uderzył w Yucatan w kapitalistycznym Meksyku o średnich dochodach, ale kraj był dobrze przygotowany i nie zginął ani jeden człowiek. Rok później huragan o podobnym natężeniu uderzył w zbiedniałą, autorytarną Birmę i zabił około 200 tysięcy ludzi.
Jedną z rzeczy, która czyni świat bardziej odpornym na katastrofy pogodowe, jest handel. W 1694 r. około 15 procent całej populacji Francji zmarło z głodu po tym, jak ciężkie ulewy zniszczyły trzecie z kolei zbiory, choć było mnóstwo żywności w innych częściach Europy. Handel był tak niewielką częścią gospodarki, że po prostu nie istniały sposoby dostarczenia wystarczających ilości ziarna do Francji z innych krajów europejskich. W pewnym momencie konwój 120 statków wypłynął z Norwegii z ziarnem dla Francji, ale został porwany przez Holendrów, zanim heroicznie odbił go korsarz Jean Bart i triumfalnie doprowadził do Dunkierki. To jednak nie wystarczyło, by uratować wielu Francuzów.
Dzisiaj katastrofalne zbiory w jednym regionie prowadzą jedynie do podniesienia się globalnych cen żywności, kiedy zostaje ona skierowana do regionu katastrofy. Jest niemal niemożliwe, by katastrofa głodowa zdarzyła się w świecie ze znacznym i naprawdę wolnym handlem — bo praktycznie niemożliwe jest załamanie się zbiorów na całym świecie, a rosnące ceny ściągają żywność do głodnych regionów. Handel światowy zmniejsza ryzyko katastrofy.
Często słyszę, że globalizacja powoduje, iż jesteśmy bardziej narażeni, bo kraj taki jak Wielka Brytania polega na dostawach wielu dóbr, których potrzebujemy, z innych krajów, a więc katastrofa naturalna albo embargo handlowe zostawi nas w rozpaczliwej sytuacji. Nie jestem jednak przekonany. Pozycja Wielkiej Brytanii nie jest bardziej niepewna z powodu otrzymywania laptopów i kombajnów z zagranicy niż miast z powodu otrzymywania chleba ze wsi, lub urzędnika z powodu otrzymywania elektryczności z elektrowni.
W rzeczywistości handel lokalny jest narażony na katastrofy pogodowe w sposób, w jaki handel międzynarodowy nie jest. Wzajemna zależność rozkłada ryzyko. Jako jednostki zrezygnowaliśmy z samowystarczalności dziesiątki tysięcy lat temu, częściowo dlatego, że redukowało to ryzyko. I nie ma nic bardziej niepewnego niż samowystarczalna społeczność, którą może zniszczyć jedna burza, susza lub powódź.
Kiedy więc wichura ucichnie, powiedz „dziękuję" technologii i globalizacji za fakt, że ogólnie rzecz biorąc, nawet najgorsza pogoda nie musi zakłócić ci życia poważnie lub na bardzo długo.
[*] Matt Ridley - Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego w Newcastle. Posiada doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat prowadził dział naukowy w "The Economist", pisał także dla "Daily Telegraph". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.
|
Pokojową 
klimatyczne/rowniez/ wycieku w zatoce Meksykanskiej,ale potrzeba nieco dluzszej perspektywy.
